Ο κλάδος των Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών βρίσκεται σε ανάπτυξη τις τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς, και αποτελεί έναν από τους κεντρικούς τομείς οικονομικής δραστηριότητας του κεφαλαίου. Οι οικονομικοί δείκτες αυξάνονται χρόνο με το χρόνο δείχνοντας ότι η αγορά ΤΠΕ εξαπλώνεται σε όλους τους υπόλοιπους κλάδους της παγκόσμιας οικονομίας, οι οποίες προσπαθούν να προσαρμοστούν στον ψηφιακό μετασχηματισμό που απαιτεί η «4η βιομηχανική επανάσταση».

 

• Η ανάπτυξή τους…

Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες του ΣΕΠΕ σε συνεργασία με τον EITO, ο κλάδος αποτελεί «ακτίνα φωτός στο σκοτάδι της ύφεσης» και «κινητήριο δύναμη της παγκόσμιας οικονομίας σύμφωνα με τις επιδόσεις και τους δείκτες της αγοράς». Επιπλέον, σύμφωνα με έρευνα της ManpowerGroup, στην Ελλάδα, το 87% των εργοδοτών στον κλάδο ΤΠΕ σχεδιάζει να αυξήσει ή να κρατήσει σταθερό το προσωπικό, ενώ ο ΣΕΒ μιλάει για στρατηγικό σχεδιασμό ώστε να μετασχηματιστεί η ελληνική οικονομία και να μπορεί να ωφεληθεί από τις τεχνολογικές εξελίξεις, αλλά και να εναρμονιστεί με την εξέλιξη των μοντέλων παραγωγής αξίας και πλούτου. Είναι λοιπόν, προφανές ότι μιλάμε για μια τεράστια βιομηχανία με κέρδη που ξεπερνούν κάθε φαντασία, η οποία επηρεάζει και καθορίζει την οικονομική δραστηριότητα άλλων κλάδων και αποτελεί στρατηγικό πεδίο επενδύσεων για το κεφάλαιο.

 

• Στο εργασιακό τοπίο, όμως, τα πράγματα δεν είναι τόσο ρόδινα

Σε αντίθεση με την ραγδαία ανάκαμψη της αγοράς στον κλάδο, η εργασιακή προοπτική των εργαζομένων του κλάδου είναι αρκετά δυσοίωνη και γίνεται ολοένα και χειρότερη με την ψήφιση μνημονίων, καθώς και συνολικά νομοσχεδίων, που δίνουν όλο και περισσότερο χώρο στην ίδια την εργοδοσία να εφαρμόζει αντεργατικούς νόμους και να διεκδικεί προνόμια για επένδυση εις βάρος των εργαζομένων. Από τα εξαντλητικά ωράρια και το καθεστώς standby των πληροφορικάριων, μέχρι και τις σύγχρονες γαλέρες των call center η εργοδοσία βρήκε την κρίση ως αφορμή, ακόμα και σε έναν κλάδο που περηφανεύονται ότι δεν έχει αγγίξει η κρίση, για να μειώσει και άλλο τους μισθούς, να τρομοκρατήσει και να χειροτερέψει τις συνθήκες εργασίας.

 

• Οι Σ.Σ.Ε. στο στόχαστρο των μνημονίων

Καινούριο χτύπημα για τους εργαζομένους αποτελεί η εναρμονισμένη επίθεση που δέχεται από κυβέρνηση και ΕΕ, το δικαίωμα στο συνδικαλισμό και στη συλλογική διεκδίκηση. Με αφετηρία τον συνδικαλιστικό νόμο που στοχεύει στην κατάργηση του απεργιακού δικαιώματος, μπαίνει συνολικά στο στόχαστρο η συνδικαλιστική δράση, αφού «οι απεργίες και οι κινητοποιήσεις αποτελούν εμπόδιο στην προσέλκυση επενδύσεων». Επιπλέον, στο στόχαστρο τον μνημονίων και της εργοδοσίας μπήκαν πιο πολύ απ’ όλες τις εργατικές κατακτήσεις οι συλλογικές συμβάσεις εργασίας, με τις οποίες οι εργαζόμενοι διαπραγματεύονται τόσο οικονομικές διεκδικήσεις όσο και μη μισθολογικούς όρους εργασίας, κατοχυρώνουν την άσκηση συνδικαλιστικού δικαιώματος, ορίζουν τις διαδικασίες και τους όρους της μεσολάβησης και της διαιτησίας και ιεραρχούν τις επιχειρησιακές και κλαδικές συμβάσεις έναντι των ομοιοεπαγγελματικών.

 

Η μνημονιακή επιδρομή έχει καταφέρει να αλλάξει τους όρους διαπραγμάτευσης, διεκδίκησης αλλά και τις κατακτήσεις του εργατικού και συνδικαλιστικού κινήματος. Ο όρος της συλλογικής διαπραγμάτευσης τείνει έντονα να αντικατασταθεί από την ατομική διαπραγμάτευση. Τα επιχειρησιακά σωματεία δίνουν τη θέση τους στην ένωση προσώπων, η ρύθμιση των μισθολογικών όρων γίνεται από το κράτος αντί των συνδικαλιστικών οργανώσεων, η ρύθμιση των μη μισθολογικών όρων ενσωματώνει όλο και περισσότερο ελαστικές και επισφαλείς σχέσεις εργασίας, η κρατική παρέμβαση γίνεται πιο έντονη, ενώ οι συνολικές ανατροπές στο θεσμικό πλαίσιο και στην κοινωνική ασφάλιση μεταβάλλουν καθοριστικά το μισθολογικό και εργασιακό τοπίο εις βάρος μας.

 

Η υποχώρηση της συλλογικής διαπραγμάτευσης και το πέρασμά της σε ατομική, καθορίζει σε μεγάλο βαθμό τους όρους και τις συνθήκες εργασίας των εργαζομένων. Από τη μία καταρρέουν θεσμικές κατακτήσεις προηγούμενων ετών, σπρώχνοντας την εργατική πλευρά σε άτακτη υποχώρηση, προσπαθώντας να διασώσει ότι μπορεί, ενώ από την άλλη πλήττεται σε μεγάλο βαθμό η εικόνα του συνδικαλισμού ως μέσο για τη βελτίωση των όρων εργασίας και παράλληλα εγκαταλείπεται ο δρόμος της συλλογικής άμυνας ενάντια στη νεοφιλελεύθερη λαίλαπα.

 

Η άνιση αντιμετώπιση των εργαζομένων, όχι μόνο μισθολογικά αλλά και ευρύτερα, είτε συνολικά ανά κλάδο είτε στο εσωτερικό μιας επιχείρησης, διαρρηγνύει σε βάθος την κουλτούρα της αλληλεγγύης και συναδελφικότητας και συγκρούεται με την έννοια της συλλογικής πάλης. Στόχος είναι η απόλυτη εξατομίκευση και κατακερματισμός σε επίπεδο μονάδας και ατόμου, ώστε να κυριαρχήσει η απόλυτη εκμετάλλευση και η υποταγή στην εργοδοτική εξουσία.

 

Οι βασικότερες αλλαγές σχετικά με τις Σ.Σ.Ε. είναι:

• Ο περιορισμός του εύρους και της χρονικής διάρκειας της μετενέργειας (το χρονικό διάστημα μετά τη λήξη μίας σύμβασης μέχρι την υπογραφή νέας) από έξι μήνες σε τρεις.  
• Αναστολή της επεκτασιμότητας των κλαδικών συμβάσεων και ομοιεπαγγελματικών συμβάσεων μέχρι το τέλος του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής.
• Αναστολή της αρχής της ευνοϊκότερης ρύθμισης μέχρι το τέλος του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής.
• Δυνατότητα υπογραφής επιχειρησιακής Σ.Σ.Ε. από Ένωση Προσώπων.
• Επιβολή επιχειρησιακής σύμβασης όταν υπάρχει συρροή με κλαδική σύμβαση.
• Αναθεώρηση ισχύουσας διαδικασίας μεσολάβησης και διαιτησίας – κατάργηση μονομερούς προσφυγής το οποίο είχε κριθεί παλαιότερα αντισυνταγματικό.
• Αναθεώρηση Λειτουργίας ΟΜΕΔ (Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας).

 

• Η απάντησή μας

Λαμβάνοντας όλα τα παραπάνω υπόψη, ως Radical IT, θεωρούμε αναγκαίο το επόμενο διάστημα να ανοίξει εντός του κλάδου μας η συζήτηση για την πρόταση Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας που θα καλύπτει όλους τους εργαζόμενους του κλάδου από τους εργαζόμενους στα call center, μέχρι τους προγραμματιστές, και από τους εργαζόμενους στους μεγάλους τηλεπικοινωνιακούς παρόχους, μέχρι αυτούς των μικρών επιχειρήσεων, και κυρίως, η οργάνωση του αγώνα για να μπορέσουμε να την κατοχυρώσουμε.

 

Στόχος της Συλλογικής Σύμβασης πρέπει να είναι η εξασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων για κάθε εργαζόμενο του κλάδου ανεξαρτήτως θέσης και παλαιότητας. Οι εργαζόμενοι πρέπει να μπορούν να ζήσουν αξιοπρεπώς από το μισθό τους χωρίς να αναγκάζονται να καταφύγουν σε δεύτερη δουλειά, λαμβάνοντας υπόψη τις πραγματικές υλικές, πνευματικές και ηθικές ανάγκες τους, και τις σύγχρονες απαιτήσεις της ζωής. Με δεδομένο την υψηλή κερδοφορία των επιχειρήσεων του κλάδου, αλλά και τις αυξημένες απαιτήσεις προσαρμοστικότητας από τους εργαζόμενους, την εξειδικευμένη και εντατική εργασία δεν μπορούμε να δεχόμαστε τα ψίχουλα που μας δίνουν.

 

Ταυτόχρονα με το μισθολογικό ζήτημα, η Σ.Σ.Ε. πρέπει να εξασφαλίζει και την υγεία των εργαζομένων, τόσο σωματική όσο και ψυχική. Θεωρώντας ότι ο πλούτος στην σύγχρονη κοινωνία μετριέται βάσει του ελεύθερου χρόνου, το ωράριο εργασίας πρέπει να είναι συγκεκριμένο και με τόσο εντός της εβδομάδας, όσο και με τη μορφή αδειών με αποδοχές. Για την εργασία εκτός του καθιερωμένου ωραρίου να καταβάλλονται οι αντίστοιχες αποζημιώσεις και επιδόματα. Επίσης, πρέπει να ληφθούν υπόψιν ειδικές μορφές εργασίας του κλάδου, όπως η εργασία με ακουστικό στα call centers, αλλά και το καθεστώς ετοιμότητας standby. Η συγκεκριμένη εργασία είναι μια πραγματικότητα για τον κλάδο και πρέπει να έχει την αντίστοιχη χρηματική αποζημίωση του εργαζόμενου, αλλά και προστασία ώστε να μην απασχολείται με τις συγκεκριμένες μορφές καθ΄ υπερβολή.

 

Σε έναν κλάδο που κερδοφορεί και αναπτύσσεται ακόμα και εν μέσω κρίσης είναι αδιανόητο οι μισθοί να μειώνονται και να καταστρατηγούνται στοιχειώδη εργατικά δικαιώματα στο βωμό της δήθεν ανάπτυξης. Ο «ατομικός συμβιβασμός» που προσβλέπει η εργοδοσία οδηγεί σε στρατηγική και σταδιακή άνευ όρων παράδοση των δικαιωμάτων του εργαζομένου στο κεφάλαιο, δίνοντας τη δυνατότητα στον εργοδότη να πλάθει τις συνθήκες εργασίας ανάλογα με το συμφέρον του, αδιαφορώντας για τον ίδιο τον εργαζόμενο. Στη σημερινή πραγματικότητα που θέλουν τον καθένα μόνο του απέναντι στην πολιτική τους, εμείς προτάσσουμε το συλλογικό δρόμο, το δρόμο της αξιοπρέπειας και της αλληλεγγύης, γιατί ατομικός δρόμος αποτελεί σίγουρο αδιέξοδο.

 

Σε αυτό τον αγώνα δεν χωράνε λογικές συμβιβασμού και υποταγής. Η συνδικαλιστική γραφειοκρατεία έχει δείξει με ποιανού το μέρος είναι. Χέρι χέρι με την εργοδοσία υπογράφει τους μισθούς πείνας που έχουν ρίξει στην εξαθλίωση μεγάλη μερίδα εργαζομένων. Επιπλέον υιοθετεί όλα τα επιχειρήματα περί ανταγωνιστικότητας και ανάπτυξης για να μπορεί με ευκολία η κυβέρνηση και οι  «κοινωνικοί εταίροι» να περνούν μέτρα εις βάρους του λαού. Απέναντι σε αυτού του είδους τον αδιέξοδο συνδικαλισμό, εμείς προτείνουμε ένα συνδικαλιστικό κίνημα των ίδιων των εργαζομένων του κλάδου. Ένα κίνημα που θα θέτει στόχους και θα τους διεκδικεί μαχητικά απέναντι στις ορέξεις της εργοδοσίας αποφέροντας μετρήσιμες νίκες.

 

Καλούμε κάθε εργαζόμενο και εργαζόμενη του κλάδου να δραστηριοποιηθεί ενεργά στο επιχειρησιακό του σωματείο και στο κλαδικό σωματείο ΣΕΤΗΠ και να παλέψουμε για όσα δικαίως μας ανήκουν. Η διεκδίκηση των εργασιακών δικαιωμάτων μας και της Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας είναι ζήτημα όλων. Η απάντηση στη συντεταγμένη επίθεση κυβέρνησης – ΕΕ – κεφαλαίου μπορεί μόνο να είναι συλλογική.